80 năm Công an nhân dân Việt Nam – Vì an ninh Tổ Quốc

Công an nhân dân Việt Nam và hành trình 80 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành

Ngay từ khi ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta thường xuyên quan tâm xây dựng các công cụ bạo lực cách mạng để trấn áp tội phạm, bảo vệ Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Trong phong trào cách mạng 1930 - 1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh, Đội tự vệ công nông (Tự vệ Đỏ) được thành lập để hỗ trợ và bảo vệ quần chúng nổi dậy phá nhà giam, đốt huyện đường, vây đồn lính, bắt giữ bọn hào lý, làm tan rã từng mảng chính quyền tay sai của đế quốc ở cơ sở; bảo vệ cán bộ, bảo vệ các phiên tòa của Xô viết công nông xét xử bọn phản cách mạng; giữ gìn an ninh, trật tự ở những nơi có chính quyền Xô viết. Khi Cuộc vận động Mặt trận Dân chủ phát triển thành cao trào cách mạng rộng lớn, Trung ương Đảng chỉ thị: Mỗi ấp phải tổ chức ra Đội tự vệ để ngăn cản những kẻ phá rối cuộc đấu tranh và để đối phó với các lực lượng phản động. Đầu năm 1940, Trung ương Đảng chủ trương thành lập "Ban công tác đội" làm nhiệm vụ bảo vệ An toàn khu (ATK), bảo vệ cán bộ cao cấp của Đảng, giải thoát cán bộ khi bị địch bắt. "Ban công tác đội" được đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Trung ương, được trang bị vũ khí và huấn luyện về kỹ chiến thuật chiến đấu.

Ngày 19/8/1945, cuộc tổng khởi nghĩa giành thắng lợi ở Hà Nội; đồng thời với việc đập tan các cơ quan đàn áp của địch và thiết lập chính quyền cách mạng, các tổ chức đầu tiên của Công nhân dân được thành lập: Bắc Bộ lập Sở Liêm phóng, Trung bộ lập Sở Trinh sát, Nam bộ lập Quốc gia tự vệ cuộc. Các tổ chức đều có chung nhiệm vụ trấn áp bọn phản cách mạng, giữ gìn an ninh, trật tự, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhân dân. Ngày 02/9/1945, lực lượng Liêm phóng đã tổ chức hộ tống, dẫn đường cho đoàn xe của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bảo vệ an toàn tuyệt đối cuộc mít tinh tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội.

Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vừa mới ra đời đã phải đương đầu với rất nhiều khó khăn, thử thách, vận mệnh dân tộc như "Ngàn cân treo sợi tóc". Dưới sự lãnh đạo của Đảng, lực lượng Công an nhân dân đã đẩy mạnh các phong trào "Ba không", "Ngũ gia liên bảo", phối hợp với các lực lượng vũ trang đấu tranh chống hoạt động do thám, gián điệp và bọn phản động tay sai; bẻ gãy nhiều cuộc càn quét của địch, bảo vệ hậu phương và khu căn cứ kháng chiến. Đặc biệt, ngày 12/7/1946, Nha Công an Trung ương đã khám phá vụ án phản cách mạng ở số 7 phố Ôn Như Hầu (nay là phố Nguyễn Gia Thiều), Hà Nội; phối hợp với các lực lượng vũ trang và Nhân dân đồng loạt tấn công, bóc gỡ 40 trụ sở Quốc dân Đảng, bắt trên 100 tên phản động, đập tan âm mưu đảo chính, lật đổ chính quyền cách mạng của thực dân Pháp và bọn phản động. Đây là thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh chống phản động của lực lượng Công an nhân dân, không chỉ đập tan âm mưu câu kết với đế quốc cướp chính quyền ở Hà Nội bằng một cuộc đảo chính của các phần tử phản động, mà còn góp phần làm rõ bộ mặt phản quốc của tay sai, nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin của quần chúng nhân dân về chính sách đại đoàn kết dân tộc của Chính phủ, sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân.

Hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lực lượng Công an nhân dân đã cùng với quân và dân cả nước nhất tề đứng lên tiến hành cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược. Với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, lực lượng Công an xung phong Hà Nội và Công an các địa phương đã tham gia tiến công, tiêu diệt, vây hãm địch, bảo vệ an toàn các cơ quan chính quyền, đoàn thể, bảo vệ vận chuyển tài liệu, kho tàng, tài sản quốc dân và tản cư Nhân dân ra khỏi vùng có chiến sự.

Trên khắp các chiến trường, nhất là trong các chiến dịch lớn, như: Chiến dịch Việt Bắc - Thu Đông năm 1947, chiến dịch Biên giới năm 1950, chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, lực lượng Công an nhân dân đã thành lập "Ban Công an tiền phương" bảo vệ các cuộc hành quân, trú quân của bộ đội, dân công, bảo vệ kho tàng, lực lượng vũ trang. Trong suốt quá trình diễn ra chiến dịch, lực lượng Công an nhân dân luôn chủ động nắm tình hình, bảo vệ các lực lượng ở tiền tuyến, trung tuyến, bảo vệ bí mật các kế hoạch quân sự, vận chuyển; tổ chức phá tề, trừ gian, bắt gọn hầu hết toán gián điệp, biệt kích. Đặc biệt, lực lượng Công an nhân dân đã phát hiện và lập chuyên án (bí số T25) đấu tranh thắng lợi với toán gián điệp Pháp ở Thái Nguyên nhằm bảo đảm an toàn kế hoạch chiến dịch Điện Biên Phủ. Những thắng lợi trên trận tuyến đấu tranh bảo vệ an ninh, trật tự của lực lượng Công an nhân dân đã góp phần quan trọng vào chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của Nhân dân ta đến thắng lợi hoàn toàn.

Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã giành được những thắng lợi to lớn. Cách mạng nước ta bước vào thời kỳ mới với nhiều thuận lợi nhưng cũng đứng trước nhiều khó khăn, thử thách.

Ở miền Bắc, sau ngày hòa bình lập lại, đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai ráo riết tuyển chọn, huấn luyện, sử dụng bọn tình báo, gián điệp cài cắm vào những địa bàn quan trọng về chính trị, kinh tế, quân sự và vùng mới giải phóng; chúng tung hàng trăm toán gián điệp, biệt kích móc nối với tàn quân phỉ và bọn phản động trong nước hòng gây chia rẽ, bạo loạn, lật đổ chính quyền cách mạng; sử dụng bọn tình báo, gián điệp, đặc vụ tiến hành các hoạt động chống phá công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế. Trước tình hình đó, lực lượng Công an nhân dân đã nhanh chóng chuyển hướng về tổ chức và hành động, tiến hành đấu tranh dập tắt các vụ nhen nhóm phản động và hoạt động gây bạo loạn của bọn phản cách mạng. Bảo vệ tuyệt đối an toàn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ sở kinh tế, cơ quan, xí nghiệp, các công trình quốc phòng, an ninh, công trình văn hoá - xã hội, bảo vệ tài sản của Nhà nước, tính mạng, tài sản của Nhân dân. Tổ chức cho Nhân dân đi sơ tán khỏi vùng có chiến sự ác liệt. Đấu tranh trấn áp, bắt giữ, xử lý hàng trăm tên tội phạm nguy hiểm. Kịp thời dập tắt các vụ cháy lớn, làm giảm đến mức thấp nhất thiệt hại do chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ gây ra, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa.

Ở miền Nam, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Trung ương Cục và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, lực lượng An ninh miền Nam đã phát động sâu rộng phong trào “Bảo mật phòng gian”; phối hợp với các lực lượng vũ trang trên khắp các chiến trường, đồng loạt mở nhiều chiến dịch, bẻ gãy các cuộc tấn công, lấn chiếm, đưa kẻ địch vào tình thế bị động, bất ngờ, hoang mang, rối loạn và tan rã; bảo vệ tuyệt đối an toàn các cơ quan đầu não, chỉ huy chiến dịch, bảo vệ các cuộc hành quân, vận chuyển vũ khí, phương tiện, lương thực ra chiến trường; bảo vệ bí mật các kế hoạch và các mũi tấn công chiến lược. Lực lượng điệp báo, tình báo Công an nhân dân đã tiến sâu vào hang ổ của địch, thu thập, cung cấp nhiều tin tức tình báo có giá trị chiến lược, chiến thuật, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta lần lượt đánh bại các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ, tiến tới cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Những thành tích, chiến công của lực lượng Công an nhân dân trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã ghi tiếp vào truyền thống vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân những trang sử vàng oanh liệt; hàng trăm tập thể, cá nhân cán bộ, chiến sĩ Công an được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và danh hiệu “Dũng sĩ diệt Mỹ”. Tiêu biểu như các đồng chí: Hồ Bá Thọ (Công an Quảng Bình), Nguyễn Văn Đẹp (Công an Long An), Nguyễn Thị Lý (Công an Quảng Trị), Phạm Thành Lượng (Trung đoàn 180, An ninh vũ trang miền Nam)...

Thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã đưa cách mạng nước ta chuyển sang giai đoạn mới - cả nước hòa bình, độc lập, thống nhất, cùng thực hiện nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Nhiệm vụ quan trọng đặt ra cho toàn Đảng, toàn dân ta lúc này là phải nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống Nhân dân.

Sau hơn 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, lực lượng Công an nhân dân đã có bước phát triển mạnh mẽ, không ngừng lớn mạnh về mọi mặt và đạt được những thành tựu quan trọng. Lực lượng Công an nhân dân đã chủ động phối hợp tham mưu với Đảng, Nhà nước gắn kết chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; kết hợp an ninh, quốc phòng với kinh tế, đối ngoại; chủ động, tích cực mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế; đổi mới mạnh mẽ các mặt công tác, thực hiện có hiệu quả nhiều chủ trương, đối sách, vận dụng linh hoạt các biện pháp nghiệp vụ, giữ vững ổn định chính trị, không để bị động, bất ngờ, không để hình thành tổ chức chính trị đối lập trong nội địa; xử lý có hiệu quả các tình huống phức tạp về an ninh, trật tự, không để lan rộng, kéo dài; đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, nhất là tội phạm tham nhũng, kinh tế, ma túy, môi trường, tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia; kiềm chế gia tăng tội phạm, giữ vững trật tự, an toàn xã hội, duy trì các hoạt động bình thường của xã hội và bảo đảm cuộc sống bình yên, hạnh phúc của Nhân dân.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhiều cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân đã không quản ngại khó khăn, gian khổ, hy sinh vì nền độc lập, tự do, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, vì an ninh Tổ quốc, vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của Nhân dân. Ghi nhận những thành tích đó, Đảng, Nhà nước đã trao tặng lực lượng Công an nhân dân Huân chương Sao Vàng (năm 2000, năm 2015); Huân chương Quân công hạng Nhất (năm 2020); hàng nghìn tập thể, cá nhân được trao tặng nhiều phần thưởng cao quý.

Trong những năm tới, tình hình thế giới, khu vực dự báo tiếp tục có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gia tăng, nguy cơ xung đột cục bộ, chạy đua vũ trang ngày càng rõ nét. Nhiều điểm nóng, xung đột tiếp tục tồn tại, có nguy cơ lan rộng. Các thách thức an ninh phi truyền thống tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động nhiều mặt đến sự phát triển của các quốc gia. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là trí tuệ nhân tạo và công nghệ số đem đến cơ hội mà các quốc gia đang phát triển, chậm phát triển có thể nắm bắt để "đi trước, đón đầu", phát triển vượt bậc.

Ở trong nước, những thành tựu đạt được sau 40 năm đổi mới đã tạo ra thế và lực để đất nước vững chắc bước vào kỷ nguyên phát triển mới, giàu mạnh, thịnh vượng, phồn vinh, hạnh phúc dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, xây dựng nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Bên cạnh thời cơ, thuận lợi, đất nước còn nhiều khó khăn, thách thức: Bốn nguy cơ Đảng ta xác định vẫn còn hiện hữu; những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ, tình trạng tham nhũng chưa được đẩy lùi; sự xuống cấp của một số giá trị văn hóa và đạo đức, những mâu thuẫn, bức xúc trong xã hội còn diễn biến phức tạp; tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông còn tiềm ẩn nguy cơ gây mất ổn định; các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước, đòi "phi chính trị hóa" lực lượng Công an nhân dân.

Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân Việt Nam và 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc là dịp để chúng ta ôn lại lịch sử hào hùng của dân tộc, truyền thống anh hùng vẻ vang, phẩm chất cách mạng của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam dù trong bất cứ hoàn cảnh, khó khăn nào vẫn tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, Nhân dân, với Đảng, Nhà nước; hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, thực sự là lực lượng vũ trang trọng yếu, tin cậy của Đảng. Đồng thời đây là dịp để khơi dậy niềm tự hào, tự tôn dân tộc, phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, bồi đắp lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua mọi khó khăn, thử thách; ra sức xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc, xây dựng Công an nhân dân Việt Nam thực sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, thực hiện thành công mục tiêu xây dựng nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

BAN TUYÊN GIÁO VÀ DÂN VẬN TRUNG ƯƠNG - BỘ CÔNG AN